آبسه لثه، کیست پر از چرکی است که در اطراف ریشه دندان عفونی تشکیل می شود. هر کس از کودکان تا سالمندان می تواند به آن مبتلا شود. اگر شما دندانی دارید که درد آن بهتر نمی شود و مداوم است به احتمال زیاد به عفونت دندان مبتلا شده اید. شما تا کنون آبسه دندان را تجربه کردهاید؟ دربارهی تشخیص و درمان آن چه میدانید؟ با ما همراه باشید تا در این مقاله سیر تا پیاز ماجرای آبسه دندان را بررسی کنیم.
علل آبسه دندان
سطح خارجی دندان جنس سفتی دارد، اما مغز دندان که از مجموعهی اعصاب، بافت همبند و رگهای خونی تشکیل شده است، گاهی عفونی میشود. شایعترین علل عفونی شدن دندان عبارتاند از:
- سوراخ عمیق یا پوسیدگی دندان؛
- بیماریهای لثه یا همان پریودِنتال؛
- ترکخوردگی دندان.
عفونتی که درمان نشود، مغز دندان را از بین میبرد و آبسه ایجاد میکند. بهطورکلی، انواع شایعتر آن عبارتاند از:
- آبسهی پریآپیکال:
باکتری ها را از طریق حفره های کوچک ناشی از پوسیدگی دندان یا پوسیدگی وارد دندان می شوند که در لایه سختی دندان قرار دارند. پوسیدگی در نهایت لایه نرم تر از بافت زیر مینا را تخریب می کند، که دنتین نامیده می شود. اگر عفونت ادامه یابد، حفره در نهایت به پالپ داخلی نرم در دندان نفوذ می شود و آلوده می شود. برای کسب اطلاعات مقاله اندودنتیست کیست را بخوانید.
این به عنوان پالپیت شناخته شده است. همانطور که پالپیت پیشرفت می کند، باکتری ها مسیر خود را برای استخوان هایی که اطراف آن هستند و از دندان حمایت می کنند و به نام استخوان آلوئولار نامیده می شوند، تشکیل می دهند و آبسه پریآپیکال تشکیل می شود.
- آبسهی پریودِنتال:
هنگامی که باکتری هایی که در پلاک وجود دارند، لثه ها را آلوده می کنند، بیمار دارای پریودنتیت است. لثه ها ملتهب می شوند، که می تواند بافت اطراف ریشه دندان را از پایه دندان جدا کند. پریودنتال، یک شکاف کوچک، زمانی تشکیل شده که پایه پریودنتال از ریشه جدا می شود.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: شکاف لب و کام چیست
همانطور که باکتری در پريودنتال ایجاد می شود، آبسه پريودنتال شکل می گيرد. بیماران می توانند نوعِ پریودنتال را در نتیجه یک روش دندانی ایجاد کنند که به طور تصادفی باعث جابجایی پرتوگرافی می شود.
همچنین استفاده از آنتی بیوتیک ها در پریودنتیت بدون درمان، که می تواند علائم یک آبسه را پنهان کند، می تواند منجر به آبسه پرتوودنت شود. گاهی اوقات آسیب لثه می تواند به عفونت پريودنتال منجر شود، حتی اگر پريودنتيت وجود نداشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله آشنایی با انواع جراحی فک و صورت را بخوانید.
ممکن است بیشتر از یک آبسه در دهان ایجاد شود یا همان یک آبسه از استخوان عبور کند و در نقاط مختلف بیرون بزند. اما هر آبسه فقط مربوط به یک دندان است.
علائم
از جمله علائم آبسه :
- درد
- ورم
- قرمزی لثه
- بوی بد دهان
- احساس درد در هنگام جویدن
- درد فک
- تب
- تورم غدد لنفاوی
- مشکل تنفس یا بلع
گاهی اوقات آبسه باعث ایجاد یک عارضه جوش مانند روی لثه می شود . اگر شما آن را فشار داده و مایع از آن خارج شد ، به احتمال خیلی زیاد شما آبسه دارید .
پیشگیری
این مراحل ساده را انجام دهید تا دندان ها و لثه ها را سالم نگه دارید:
- به طور منظم دندان ها را تمیز کنید و انها را چک کنید.
- دندان های خود را دو بار در روز به مدت دو دقیقه با خمیر دندان فلوراید مسواک بزنید.
- نخ دندان روزانه برای تمیز کردن لکه های سخت بین دندان ها و لثه ها ضروری است.
- اگه یک دندان شل (لق) دارید یا یک دندان ترک خورده دارید ، خیلی زود یک وقت ویزیت از دندانپزشک خودتون بگیرید .
- غذا و نوشیدنی های حاوی شکر را محدود کنید ، شیرینی ها به حفره ها منجر می شوند که می توانند باعث آبسه شود.
- اگر به جای میان وعده از تنقلات (هله هوله) استفاده میکنید باید این کار را متوقف کنید.
خطرات آبسهی دندانی
عفونت و آبسه دندان یک وضعیت اورژانسی است و ضروریست که در سریع ترین زمان درمان شود. اگر شک دارید که آبسه دارید یا خیر، خیلی زود به کلینیک دندانپزشکی مراجعه نمایید. آبسه دندان خود به خود درمان نمیشود و در صورت مراجعه دیرهنگام ممکن است دندان خود را از دست بدهید یا عفونت به گردن، فک یا سایر نواحی نیز منتقل شود.
در صورتی که سن بیمار بالا باشد یا بیمار با مشکلات و بیماریهایی نظیر ضعف در سیستم ایمنی بدن مواجه باشد امکان خطر (حتی خطرات جانی) وجود دارد. در موارد نادری، حتی ممکن است بیمار در بیمارستان بستری و تحت نظر جراح فک و صورت قرار گیرد. اما در اکثر موارد، درمانهای معمول دندانپزشکی برای کنترل و درمان آبسهی حاد دندانی مفید است.
کم کردن درد آبسه در خانه
تا زمانی که به دندانپزشک خود مراجعه کنید انجام برخی از کارهایی میتوانید درد دندان آسیب دیده را کمی تسکین دهد:
- چیزی که خیلی گرم یا خیلی سرد باشد نخورید و نیاشامید.
- اطراف دندان آسیبدیده را نخ دندان نکشید.
- با طرف دیگر دندان خود که سالم است غذا بخورید.
- از مسواک نرم استفاده کنید.
درمان آبسه دندان
هدف اصلی درمان آبسه دندان رفع عفونت است. از اینرو، اِندودِنتیست یکی از روشهای زیر را پیش خواهد گرفت:
- آنتیبیوتیک: اگر عفونت از محل آبسه به فک یا نقاط دیگری از بدن سرایت کرده باشد، معمولا آنتی بیوتیک تجویز میشود. آنتیبیوتیک عفونت را از بین میبرد، اما درمان کامل آن نیست.
- کشیدن دندان: اگر اِندودِنتیست نتواند هیچ راهی برای حفظ دندان پیدا کند، دندان آسیبدیده باید کشیده شود.
- عصبکشی: عصبکشی از جمله مؤثرترین روشهایی است که این عفونت دهانی را درمان و دندان را حفظ میکند. طی فرایند عصبکشی، اِندودِنتیست دندان را سوراخ و مغز دندان و نیز مجاری ریشه را که از پایین به لثه راه دارند، تخلیه و سپس پر یا روکش خواهد کرد. در اینصورت، دندان ترمیمشده نهتنها از لحاظ ظاهری بلکه از لحاظ کارکرد نیز مثل سایر دندانها خواهد شد.
- جراحی: تخلیهی آبسهی پریودِنتال ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.
یادتان باشد که اگر آبسه بترکد، دردتان کم خواهد شد، اما هنوز باید جهت درمان به دندانپزشک یا اِندودِنتیست مراجعه کنید.
سخن پایانی
در این مقاله در مورد آبسه دندان و علل و علائم آن گفتیم. همچنین فهمیدیم که آبسه میتواند خطرناک باشد و برای درمان آن باید هر چه سریعتر اقدام نموده و به کلینیک دندانپزشکی رفت. رعایت بهداشت دهان و دندان، استفاده از نخ دندان و مسواک و همچنین آگاه بودن از وضعیت دندانها مهمترین عوامل پیشگیری از آبسه دندان هستند.
