ناهنجاری دندان یا malocclusion وقتی رخ می دهد که دندان ها به صورت نامرتب به وجود می آیند و سازگار با فک نیستند و باعث ایجاد نگرانی و ظاهری بد در فرد می شود. ناهنجاری دندان می تواند به علت کشیدن دندان ها، کوچک بودن فک و در نتیجه ازدحام دندان ها و جلو آمدن دندان ها به وجود بیاید. و حتی ممکن است منجر به زخم یا بیماری پریودنتال، سردرد شدید و اختلالات خواب شود. اکثر مردم اصطلاح ناهنجاری دندانی را شنیده اند و یا ممکن است در اطراف خود کسانی را داشته باشند که دچار ناهنجاری دندان شده باشند به طور مثال فرزند، خواهر زاده، برادرزاده یا دوست شما ممکن است دچار این مشکل باشند. طبق آمارهای انجام شده تقریبا دو نفر از سه فرد بزرگسال آمریکایی با درجه هایی از ناهنجاری دندان به دنیا آمده اند.
علل: ناهنجاری دندانی غالبا از بدو تولد می تواند وجود داشته باشد و می تواند به علت وجود فضاهای بین دندان ها، نامنظم بودن اندازه دهان و فک را به وجود بیاید. با این حال مکیدن انگشت شست که با فشار زبان همراه است می تواند منجر به از دست رفتن زودهنگام دندان ها و بیماری های دندان شود و یا می تواند مشکلات پزشکی دیگری مانند بزرگ شدن لوزه ها و آدنوئید را به همراه داشته باشد که می تواند منجر به مشکلات تنفسی شود.
تشخیص: ناهنجاری دندانی ممکن است در ابتدا علائمی نداشته باشد و یا می تواند هنگام فشار دادن دندان ها یا فک با افزایش درد همراه باشد. ناهنجاری دندانی معمولا هنگام معاینات دندانپزشکی قابل تشخیص است. در هنگام مشکوک بودن به ناهنجاری دندانی از صورت و دهان عکس گرفته می شود و اشعه ایکس ممکن است برای مطالعات و بررسی های بیشتر مورد استفاده قرار گیرد. برای تایید وجود و میزان ناهنجاری دندانی، دندانپزشک از مدل های گچی، پلاستیکی یا مدل های سنگ مصنوعی برای نمونه برداری از دندان های بیمار استفاده می کند. این مدلها متناسب با دندان ها ساخته می شود و برای برنامه ریزی درمانی بسیار کاربردی هستند.
درمان: ناهنجاری دندانی معمولا با ارتودنسی درمان می شود که باید توسط یک فرد متخصص به درستی انجام شود. Braces ها وسايلي هستند كه به طور مستقيم بر روي دندان ها قرار داده ميشوند و در ارتودنسي براي مرتب و صاف كردن دندان ها استفاده ميشوند و حدود ۴ میلیون نفر در ایالات متحده از Braces ها استفاده می کنند که ۸۰۰۰۰۰ نفر آنها افراد بزرگسال هستند. یک راه حل دیگر که برای اصلاح فرم و موقعیت دندان ها استفاده می شود ارتونسی نامرئی است که به عنوان نوعی Braces استفاده می شود و قابل دیدن نیست. اگر دندان ها بیش از حد روی هم افتاده باشند ناهنجاری دندانی ایجاد شده ممکن است با جراحی و برداشتن یک یا چند دندان برطرف شود. اگر دندان از دست رفته باشد ارتودنسیت ممکن است یک نگهدارنده فضا را برای حفظ موقعیت طبیعی دندان های دیگر استفاده کند. در موارد شدیدتر ناهنجاری دندانی ممکن است نیاز به جراحی فوری داشته باشد و فرد باید به یک جراح متخصص، جراح دهان یا فک و صورت ارجاع داده شود. هنگامی که دندان ها در موقعیت جدید خود قرار گرفتند Braces برداشته می شوند و نگهدارنده ها تا زمانی که دندان ها در موقعیتشان ثابت بمانند استفاده می شوند.