در دوران بارداری به دلیل تحولات هورمون‌ها، تغییرات زیادی در بدن مادران باردار به وجود می‌آید. یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که مادران با آن مواجه می‌شوند، خشکی پوست است. ممکن است خشکی پوست در اوایل بارداری رخ دهد و یا در اواخر آن، به وجود بیاید. خشکی پوست در دوران بارداری یک مشکل رایج بوده و جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد. این اختلال تحت اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود که در رأس آن تغییرات هورمونی قرار دارند. توجه داشته باشید که اگر شما نیز به اگزما و خشکی پوست در بارداری مبتلا شده‌اید، پس از انجام زایمان، به سلامت جسمی خود بر می‌گردید. اما در حین بارداری نیز میتوانید، تحت درمان قرار گرفته و تا حد بسیار زیادی خشکی پوست خود را برطرف کنید. در این مقاله ما ضمن شرح علائم و دلایل ابتلا به این اختلال، راه و روش‌های مختلف درمان آن را نیز شرح خواهیم داد. پس در ادامه با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- علائم خشکی پوست در بارداری چیست؟
- علت خشکی پوست در بارداری چیست؟
- معرفی انواع خشکی پوست در دوران بارداری
- راههای پیشگیری از خشکی پوست در بارداری چیست؟
- معرفی روش‌های درمان خشکی پوست در بارداری
- سخن پایانی و سوالات متداول
علائم خشکی پوست در بارداری چیست؟
نشانه‌ها بسیاری وجود دارد که می‌تواند نشان دهنده‌ی ابتلای مادر، به خشکی پوست باشد. این علائم به صورت واضح و آشکار قابل مشاهده بوده و هر شخصی با توجه به آن‌ها می‌تواند به خشکی پوست خود پی ببرد. یکی از رایج‌ترین علائم خشکی پوست در بارداری را می‌توان پوسته‌پوسته شدن پوست دانست. این عمل با احساس خارش همراه است. پوستی که خشک می‌شود، خط‌های باریکی و عریضی بر روی آن نقش می‌بندند این اتفاق بیشتر در نواحی شکم رخ می‌دهد. از آن گذشته فرد در هنگام لمس پوست خود، یا برخورد پوست با اجسام خارجی دچار درد و ناراحتی می‌شود. از آن گذشته در برخی از مواقع نیز خشکی پوست با التهاب و قرمز شدن رنگ پوست همراه است.
اگر شما نیز یک یا چند مورد از این علائم را در خود مشاهده کردید بهتر است به یک دکتر بارداری مراجعه کرده و موضوع را با وی در میان بگذارید، تا ضمن معاینه دقیق و کامل، در صورت ابتلا به این بیماری با روش‌های مناسب مورد درمان قرار بگیرید. شایان ذکر است که برخی از مادران از روی سهل انگاری این مشکل را جدی نگرفته و به پزشک مراجعه نمی‌کنند. این کار باعث رنج کشیدن مادر تا زایمان می‌شود که تأثیرات منفی بر روی سلامت جنین خواهد داشت. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله بارداری خارج از رحم را بخوانید.
علت خشکی پوست در بارداری چیست؟
خشکی پوست در این دوره به‌ویژه در زمستان بسیار شایع است. هوای سرد، رطوبت پایین و کم‌آبی بدن می‌تواند باعث بروز این مشکل شود. اما به‌طورکلی خشکی پوست در حاملگی می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. از مهم‌ترین علل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱. تغییرات هورمونی در بارداری
در دوره بارداری سطح هورمون‌ها دچار نوسان می‌شود. تغییرات هورمونی روی چربی لایه‌های پوست هم تاثیر گذاشته و در نتیجه رطوبت و خاصیت ارتجاعی پوست از بین می‌رود.
۲. کم آبی بدن
در دوران بارداری شما به مایعات بیشتری نیاز دارید. هر چه جنین بیشتر رشد می‌کند، مقدار مصرف مایعات باید بیشتر شود. در غیر این صورت دچار کم آبی بدن شده و پوست صورت، بدن و لب‌ها خشک می‌شود. اگر در بارداری دچار استفراغ و اسهال می‌شوید، احتمال کم‌آبی افزایش پیدا می‌کند. افرادی که تهوع شدید صبحگاهی دارند و مایعات به اندازه کافی مصرف نمی‌کنند، بیشتر در معرض خشکی پوست قرار می‌گیرند.
۳. افزایش حجم خون
در طول بارداری برای رفع نیاز جنین میزان تولید خون در بدن مادر افزایش پیدا می‌کند. در خانم‌های باردار ممکن است حجم خون تا ۵۰٪ بیشتر از افراد غیر باردار باشد. با افزایش حجم خون، میزان قند خون هم بیشتر می‌شود. به همین دلیل کلیه‌ها بیشتر کار کرده و تکرر ادرار و کم‌آبی افزایش پیدا می‌کند. این روند باعث خشکی پوست و لب‌ها می‌شود.
۴. احتباس مایعات
شاید با خود تصور کنید که احتباس مایعات در بدن باعث رفع خشکی پوست شود. اما در واقعیت این‌طور نیست. در دوره بارداری سطح هورمون وازوپرسین افزایش پیدا می‌کند. این هورمون باعث می‌شود، بدن آب را در خود نگه دارد. در نتیجه تورم افزایش پیدا کرده و پوست کشیده می‌شود. کشیدگی پوست باعث ترک خوردن آن و در نتیجه خشکی می‌شود. معمولا این عارضه در سه‌ماهه سوم اتفاق میفتد و همراه با آن برجستگی‌های قرمز همراه با خارش پوست ایجاد می‌شوند.
۵. تغییرات وزن و شکل بدن
بدن مادر برای حمایت از رشد جنین دچار تغییرات زیادی می‌شود. با افزایش وزن پوست در قسمت‌های مختلف کشیده شده و خاصیت ارتجاعی و رطوبت آن از بین می‌رود.
در این شرایط پوست خشک‌تر و نازک‌تر می‌شود. در نتیجه به دلیل افزایش حساسیت پوست امکان کبودی هم بیشتر می‌شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله سن مناسب برای بارداری را بخوانید.
۶. دیابت بارداری
در بیشتر مواقع خشکی پوست در بارداری نشانه مشکل جدی نیست و پس از زایمان برطرف می‌شود. اما گاهی ممکن است این عارضه نشانه دیابت بارداری باشد. کم‌آبی بدن یکی از عوارض اصلی دیابت بارداری است. همانطور که گفتیم کم‌آبی بدن می‌تواند منجر به خشکی پوست بدن، صورت و لب‌ها شود. به همین دلیل باید وضعیت قند خون در بارداری مورد بررسی قرار بگیرد.
۷. اگزما
اگزما یکی از بیماری‌های پوستی شایع در بارداری است. معمولا این عارضه در سه‌ماهه اول بارداری ایجاد می‌شود. اگر قبل از بارداری سابقه اگزما نداشته‌اید، باز هم ممکن است به آن مبتلا شوید. علائم اگزما علاوه بر خشکی پوست شامل بثورات، خارش، التهاب و سوزش می‌شود. معمولا اگزما پوست زانو، مچ دست، گردن و آرنج را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری پوستی روی جنین هیچ تاثیری ندارد.
۸. پسوریازیس
این نوع بیماری پوستی باعث ایجاد لکه‌های قرمز، خشک و ضخیم و خارش پوست می‌شود. گاهی ممکن است در طول بارداری شخص دچار پسوریازیس شود. در برخی مواقع این موضوع بالعکس بوده و در دوره بارداری این بیماری پوستی بهبود پیدا می‌کند.
معرفی انواع خشکی پوست در دوران بارداری
برخی بانوان خشکی پوست دست و صورت در بارداری را تجربه میکنند.خشکی پوست معمولاً در سه‌ماهه دوم و سوم بارداری بروز می‌دهد. خشکی پوست در هفته اول بارداری تا هتفه چهارم چندان رایج نیست این بیماری در ابتدا در اطراف شکم رخ داده و پس از آن به پوست صورت، بازوها، گردن، سینه‌ها و ران‌ها نیز می‌رسد. خشکی پوست شکم، صورت، دست‌ها و ران‌ها را می‌توان رایج‌ترین نوع خشکی پوست در بارداری دانست. از این رو در این بخش به توضیح و بررسی این نوع از خشکی پوست می‌پردازیم.
خشکی پوست در شکم
اولین ناحیه‌ای که تحت تأثیر خشکی پوست قرار می‌گیرد، شکم است. خشکی پوست در بارداری پسر بیشتر اتفاق می‌افتاد. در این نوع از بیماری، خطوط باریکی اطراف شکم را فرا می‌گیرند. از جمله از رایج‌ترین نشانه ابتلا به خشکی پوست شکم، خارش مکرر آن است. توجه داشته باشید که شکم به دلیل آن که مستقیم تحت تأثیر رشد جنین قرار دارد، دچار خشکی شدیدتری نسبت به سایر عضوها می‌شود. اگر شما نیز دچار خشکی پوست شکم شده‌اید بهتر است به یک دکتر متخصص پوست مراجعه کنید تا ضمن درمان آن، از گسترش خشکی پوست به سایر اندام‌های بدنتان، خودداری کرده باشید.
خشکی پوست صورت در بارداری
خشکی پوست صورت در دوران بارداری یکی دیگر از رایج‌ترین انواع این بیماری است. معمولاً خشکی پوست صورت در اوایل بارداری رخ نمی‌دهد. بلکه چند ماه پس از دوران بارداری و وقتی جنین بزرگ شده و تمام بدن تحت اثر آن قرار رفته است، خشکی شدگی در صورت بروز می‌دهد. خشکی صورت در بارداری همانند سایر انواع این بیماری، مشکل جدی نبوده و به راحتی می‌توان به درمان آن پرداخت. توجه داشته باشید که خشکی پوست صورت، می‌تواند بسیار آزار دهنده باشد از این رو توصیه می‌کنیم حتماً راههای پیشگیری از ابتلا به آن را رعایت کنید.
خشکی پوست ران در بارداری
خشکی پوست در قسمت ران نیز همانند شکم با خطوط باریک و نازک مشخص می‌شود. این نوع از بیماری به طور مستقیم راه رفتن فرد را تحت شعاع خود قرار داده و مادران در حین حرکت و تحرک دچار ایجاد درد و ناراحتی می‌شوند. از این رو این نوع از بیماری نیز مهم شناخته شده و لازم است تا قبل از زایمان مورد مداوا قرار بگیرد. چرا که تحرک یکی از نیازهای اصلی هر بارداری است و ممکن است مادران برای دور ماندن از درد و ناراحتی‌هایی که از خشکی پوست ران در هنگام راه رفتن، ایجاد می‌شود، در جای خود ثابت بمانند و میلی به تحرک نداشته باشند.
خشکی پوست دست در بارداری
خشکی و خارش پوست دست در بارداری به یک دغدغه‌ی بزرگ برای خانم‌ها تبدیل شده است. به‌طوری‌که امروزه پزشکان خشک شدن پوست دست در بارداری را از جمله از مشکلات بزرگ این دوران به شمار می‌آورند. مهم‌ترین علت ابتلا به این نوع از بیماری، شست‌وشوی مکرر و پی در پی در طول روز است. این کار باعث کاهش آب بدن شده و پوست را آسیب‌پذیر می‌کند. از آن گذشته بسیاری از خانم‌های باردار از صابون‌های معمولی که حاوی مقدار قابل توجهی از مواد شیمیایی هستند، برای شست و شوی دست‌های خود استفاده میکنند، این مواد برای افراد باردار خطرناک بوده و حتماً لازم است تا از شوینده‌های مخصوص برای انجام این کار استفاده کنند.
به طور کلی می‌توان گفت برای دور ماندن از ابتلا به خشکی پوست و صورت در بارداری بهتر است ابتدا از شست و شوی زیاد دست و صورت پرهیز کرده و ثانیاً شست و شو را با شوینده‌ی مخصوص انجام دهید. شوینده‌هایی که برای کودکان و نوزادان تولید می‌شوند یکی از بهترین نوع شوینده برای انجام شست و شو و نظافت روزانه هستند.
توجه داشته باشید که خشکی در قسمت ساق دست‌ها، گردن و قفسه سینه از دیگر انواع این بیماری محسوب می‌شود.
راههای پیشگیری از خشکی پوست در بارداری چیست؟
اگر در دوران بارداری هستید و نمی‌خواهید به خشکی پوست مبتلا شوید، با رعایت نکات بسیار ساده، میتوانید تا حد زیادی از اتفاق افتادن این کار، جلوگیری کنید. از جمله از راههای پیشگیری از ابتلا به خشکی پوست در دوران بارداری عبارت‌اند از:
- اجتناب از مصرف صابون‌ها و مواد شوینده‌ای که مواد شیمیایی دارند. چرا که این شوینده‌ها یکی از دلایل اصلی ابتلا فرد به خشکی پوست هستند. توصیه می‌کنیم از شوینده‌های مخصوصاً کودکان برای شست و شو و نظافت خود استفاده کنید.
- پرهیز از بخور گرفتن یکی از مؤثرترین راههای پیشگیری از خشکی پوست شناخته می‌شود.
- اگر پوستتان می‌خارد، توجه داشته باشید که هنگام خاراندن آن از ایجاد خراش روی پوست خودداری کنید.
- از شست و شو مکرر دست و بدن در طول روز خودداری کنید. چرا که این عامل یکی از مهم‌ترین دلایل خشکی پوست شناخته می‌شود. شست و شوی مکرر دست‌ها مهم‌ترین علت خشکی پوست دست در بارداری است.
- پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای، قهوه و نوشابه
- اجتناب از تماس با آب کلر دار یکی از راهها پیشگیری از ابتلا به این بیماری است. از این رو از مراجعه به استخر در دوران بارداری خودداری کنید.
- هنگام خشک‌کردن پوست، حوله را محک بر روی پوست فشار ندهید.
- و…
معرفی روش‌های درمان خشکی پوست در بارداری
با آنکه برای درمان خشکی پوست روش‌های مختلفی وجود دارد اما به دلیل وجود جنین در رحم مادر و برای اجتناب از به خطر انداختن سلامت جسمی و جان وی، نمی‌توان هر روشی را برای درمان انتخاب کرد. درمان خشکی پوست در بارداری از طریق روش‌های زیر قابل انجام است:
استفاده از روغن‌های مختلف برای درمان خشکی پوست بارداری
روغن زیتون و روغن نارگیل یکی از بهترین روش‌ها برای نرم کردن پوست و درمان خشکی‌های آن هستند. این روغن‌ها رطوبت زیادی به پوست می‌رسانند و سرشار از آنتی اکسیدان هستند. شما میتوانید روزانه به تعداد ۲ الی ۳ بار چند قطره از این روغن‌ها را روی پوست و نواحی که خشک شده‌اند چکانده و به آرامی ماساژ دهید.
برای جلوگیری از ایجاد حس چرب شدگی توصیه می‌کنیم که ابتدا پوست را مرطوب کرده و سپس از روغن‌ها استفاده کنید.
آلوئه‌ورا
گیاه آلوئه‌ورا نیز می‌تواند باعث ایجاد رطوبت شده و خشکی‌های پوست را تا حد زیادی از بی ببرد. اما کاربرد اصلی این گیاه از بین بردن ترک‌هایی است که در اثر خشکی بر روی نواحی مختلف بدن ایجاد شده‌اند.
نوشیدن آب
شما میتوانید با مصرف روزانه آب کافی تا حد زیادی رطوبت بدنتان را تأمین کرده و خشکی پوست را تا حد زیادی کم کنید.
توجه به رژیم غذایی در بارداری
بارداران برای درمان خشکی‌های پوست خود بایستی به تغذیه‌شان توجه کنند. از جمله از مهم‌ترین نکاتی که باید در رژیم غذایی به آن توجه داشت، مصرف غذاهای مقوی حاوی چربی‌های سالم مانند آووکادو، آجیل، روغن زیتون، روغن کانولا و سبزیجات تیره برگ به مقدار لازم است. برای این کار میتوانید از یک متخصص تغذیه نیز کمک بگیرید.
استفاده از کرم و پماد خشکی پوست در بارداری
هنگام مراجعه به پزشک، ممکن است وی کرم‌ها و پمادهای مختلفی را به شما تجویز کند. توجه داشته باشید که این کرم‌ها مرطوب کننده بوده و دقیقاً نقشی را در پوست ایفا میکنند که روغن‌های طبیعی همانند زیتون و نارگیل دارند.
مرطوب نگه داشتن محیط خانه
اگر در مناطقی زندگی می‌کنید که رطوبت کم است، بی شک دچار خشکی پوست خواهید شد. از این رو برای درمان این مشکل لازم است تا نیاز رطوبت پوستتان را تأمین کنید. یکی از بهترین روش‌ها برای انجام این کار مرطوب نگه داشتن محیط خانه با دستگاه‌های مختلفی است که به این منظور طراحی و تولید شده‌اند.
شایان ذکر است که روش‌های درمانی برای خشکی پوست در بارداری بایستی منحصر به فرد بوده و با توجه به شرایط جسمی و مدت بارداری فرد تجویز شود. از این رو به شما شدیداً توصیه می‌کنیم که از انجام هرگونه عمل خودسرانه در راستای درمان خشکی پوست خود در دوران بارداری خودداری کرده و حتماً به یک پزشک مراجعه کنید تا سلام خود و جنینتان به خطر نیفتد. همچنین اگر امکان مراجعه حضوری به مطب پزشک را ندارید میتوانید از طریق تلفنی یا به صورت آنلاین شرایط خود را با یک متخصص در میان گذاشته و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با علت خشکی پوست در بارداری آشنا شدید. همچنین از راههای پیشکیری و درمان آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
خشکی پوست یک مشکل رایج و شایع در میان بارداران است. از این رو افرادی که در دوران بارداری به این بیماری مبتلا می‌شوند، نباید نگران روی دادن مشکلات جدی باشند. تنها موردی که خشکی پوست به وجود می‌آورد احساس خارش و درد خفیف است.
در بیشتر مواقع خشکی پوست جدی نبوده و جای نگرانی ندارد. اما گاهی ممکن است این عارضه نشانه بیماری مانند دیابت بارداری یا بیماری کبدی باشد.
