آشنایی با انواع جراحی فک و صورت + روند جراحی فک به چه صورت است؟

در اکثر مواقع به هم ریختگی و عدم تطابق دندان ها به علت اختلالات فک فوقانی و تحتانی است. در برخی مواقع مشکلات دندان ها و فک با انجام ارتودنسی قابل درمان است، اما گاهی مشکلات حاد فک طوری است که نه تنها ارتودنسی کافی نیست، بلکه نیاز به جراحي فک نیز هست.جراحی فک و صورت به منظور اصلاح ناهنجاری‌های اسکلتی و دندانی جزئی و اساسی از جمله نامرتبی فک و دندان‌ها قابل انجام است. ارتوگناتیک بر روی فرد، منجر به بهبود عملکرد مفاصل فک (بطور مثال جویدن، صحبت کردن و تنفس بهتر) می شود. البته جراحی فک جزو جراحی های زیبایی محسوب شده و علاوه بر اصلاح عملکرد مفاصل، ترمیم زیبایی چهره فرد را به دنبال خواهد داشت. اما جراحی فک و صورت عمدتاً جهت اصلاح مشکلات عملکردی انجام می‌شود.در این مطلب به سراغ نحوه‌ی جراحی انواع مشکلات فک می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

---

فهرست مطالب

• جراحی فک و صورت یا ارتوگناتیک چیست؟
• چه زمانی به جراحی فک نیاز است؟
• عامل اصلی به وجود آمدن فک ناسالم چیست؟
• معرفی انواع جراحی فک
• روند جراحی فک به چه صورت است؟
• دوره نقاهت پس از جراحی فک پایین چگونه است؟
• عوارض جراحی فک چیست؟
• مراقبت های لازم پس از انجام جراحی فک چیست؟
• هزینه جراحی فک چقدر می باشد؟
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

جراحی فک و صورت یا ارتوگناتیک چیست؟

متخصص جراحی فک و صورت بر روی جراحی ترمیمی صورت، جراحی تروما صورت، حفره دهان، سر و گردن، فک و همچنین زیبایی چهره متمرکز است. ارتوگناتیک در حیطه تخصص دندانپزشکی است. جراحان برای تشخیص و درمان انواع مختلفی از این نوع ناهنجاری­ها، نقص های سر، گردن، صورت، فک‌ها و بافت‌های نرم و یا سخت دهان و فک و اصلاح هر گونه بد فرمی در فک روش‌های گوناگونی را به کار می گیرند.عمل ارتوگناتیک، یک عمل تیمی است. این تیم مشکل از جراح دهان، فک و صورت و همچنین متخصص ارتودنسی می باشد. هر کدام از این رشته ها به صورت جداگانه گرایش های تخصصی از رشته دندانپزشکی به شمار می رود.

چه زمانی به جراحی فک نیاز است؟

مقایسه فک ناسالم و غیر طبیعی با فک طبیعی و سالم اولین گام برای اقدام عمل ارتوگناتیک است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله چه زمانی دندان را باید کشید را بخوانید. در صورتی که فک طبیعی نباشد، تا حدی که عمل جویدن، صحبت کردن و همچنین تنفس با مشکل همراه باشد، باید نسبت به انجام عمل جراحی اقدام شود. گزینه هایی که پزشک را متقاعد به انجام عمل فک و صورت می کند عبارتند از:

• جلو بودن فک بالا
• اشکال در جویدن و بلع غذا
• عقب بودن یا انحراف فک پایین
• مشاهده شدن زیاد لثه ها هنگام خندیدن
• عدم وجود چانه
• وجود تومور در فک
• تنگی شدید فک بالا
• وجود درد زیاد در فک ها و مفاصل آن ها

عامل اصلی به وجود آمدن فک ناسالم چیست؟

در اصل عوامل ژنتیکی، سندرم ‌های مادرزادی و همچنین عارضه ­هایی که باعث ضربه ­های بسیار شدید به فک و یا صورت شود، از مهم ترین دلایل ایجاد ناهنجاری در ناحیه فک و صورت است. در صورت نیاز به جراحی در ناحیه فک بهتر است به یک جراح حاذق و با تجربه که در این زمینه دانش و مهارت کافی را دارد مراجعه کنید.

جراحی ارتوگناتیک شامل جراحی ­هایی است که در آن فک های بالا و پایین مورد تغییر قرار می­گیرد. تا اختلال (قرار نگرفتن کامل فک ها بر روی یکدیگر) در شکل و صورت فک­ ها به طور کامل اصلاح می­شود. عبارت ارتو به معنای صاف کردن و گناتیک به معنای فک می باشد. با استفاده از جراحی اصلاحی فک ناهنجاری‌های استخوان‌های صورت، مخصوصا فک‌ها و دندان‌ها اصلاح می­گردد. این ناهنجاری‌ها معمولا مشکلاتی را در جویدن، صحبت کردن، خوابیدن در طول روزمره ایجاد می­کند. با استفاده از جراحی ارتوگناتیک و همچنین کمک گرفتن از ارتودنسی تمامی این ناهنجاری ها بر طرف می­شود.

معرفی انواع جراحی فک

جراحی فک بالا

افرادی که در صحبت کردن و غذا خوردن با مشکل مواجه هستند. کسانی که فک بالا یا پایین آن ها به اندازه کافی رشد نکرده است. افرادی که در ناحیه فک احساس درد دارند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله معایب ایمپلنت دنتیس را بخوانید. کسانی که دندان هایشان به درستی روی هم قرار نمیگیرند. این افراد به این جراحی نیاز دارند. از آن جایی که پزشک ارتوگناتیک بالا را از داخل دهان انجام می دهد و برش خارجی بر روی صورت ایجاد نمی کند، هیچ اسکار و جای زخم و بخیه ای بر روی پوست باقی نخواهد ماند.

برشی که برای انجام این جراحی نیاز است، در لثه بالا ایجاد می‌شود. جراح این گونه به استخوان فک دسترسی می یابد. پس از آن به اندازه نیاز استخوان را شکسته و به موقعیت جدید و درست خود منتقل می کنند. برای آن که استخوان در محل جدید ثابت بماند از صفحات فلزی و پیچ های کوچک استفاده می شود.

جراحی جلو کشیدن چانه

این جراحی زمانی صورت می گیرد که فرد دارای چانه بسیار کوتاهی باشد و مانع شود تا دندان‌ ها به خوبی روی هم قرار بگیرد . در صورتی که دندان ها مشکل خاصی نداشته باشند، جراحی ساده بوده و به روش استئوتومی (شکستن استخوان) که در آن از ایمپلنت استفاده می شود، صورت می گیرد. اغلب جراحی جلو کشیدن نوک چانه در مدت زمان کمی انجام می شود. ورم ناشی از آن نیز در مدت کوتاهی برطرف می شود. این امر رضایت بیمار را به همراه دارد.

جراحی فک پایین

جراح در ابتدا استخوان فک پایین را به صورت عمودی برش داده و آن را به عقب می برد. در انتهای جراحی نیز عمل ارتودنسی انجام می شود. در حقیقت این جراحی به این دلیل انجام می شود که فک پایین به اندازه فک بالا رشد نکرده باشد. زمانی که از اصطلاح عقب رفتگی فک پایین استفاده می­شود، برای اصلاح آن توسط جراح استخوانی که در بخش قدامی فک قرار گرفته از پایه جدا می­شود و همراه بخشی از قسمت چانه به سمت جلو آورده می­شود.

گاهی اوقات نیز فرد دچار این اختلال بوده که در این صورت باید عمل زیبایی فک را هم انجام دهد. بدین ترتیب دندان ­ها به درستی بر روی یکدیگر قرار میگیرند. در عمل زیبایی فک، ابتدا آن بخش از استخوان فک بالا که دندان بر روی آن قرار دارد برداشته می­شود. برای تثبیت کردن آن در جای مناسب از صفحات و پیچ های مخصوصی استفاده می شود.

ژنیوپلاستی

ژنیوپلاستی (جراحی زیبایی چانه)، جراحی کم تهاجمی است که به منظور اصلاح عقب‌رفتگی چانه و دستیابی به ساختار مطلوب و زیبای صورت طراحی شده است. روش ژنیوپلاستی شامل ایجاد یک برش از میان استخوان چانه است که با آزاد کردن استخوان مشکل‌دار، جراح می‌تواند این ناحیه را به وضعیت مطلوب تبدیل کند. یک صفحه کوچک از جنس تیتانیوم به منظور محکم کردن چانه در محل جدید خود بر روی استخوان فک مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیچ‌های کوچکی جهت نگه داشتن دائمی صفحه در محل خود استفاده می‌شوند. این روش ساده می‌تواند به طور چشمگیری توازن، تناسب و هارمونی اجزای صورت را بهبود بخشد.

جراحی ارتفاع فک فوقانی

در موارد دیگری که فرد دچار لبخند لثه ای است، ارتفاع فک فوقانی بیش از حد می باشد که با کاهش فک فوقانی، برداشت استخوان اضافی و ثابت کردن آن در محل مورد نظر، باعث کاهش نمای لثه در حالت لبخند خواهد بود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله کام شکافته را بخوانید.

روند جراحی فک به چه صورت است؟

به طور کلی، ارتوگناتیک نوعی عمل طولانی و پیچیده می باشد و جراح باید به طور کامل نسبت به اصلاح فک و دهان و دندان، آگاهی و تجربه داشته باشد. جراح باید به خوبی عملکرد دهان و دندان را بررسی کند که درست و صحیح باشد. در صورتی که به این موارد توجهی نشود، بعد از عمل بیمار با مشکلاتی در کارکرد دهان و دندان خود رو به رو خواهد شد. به طور کلی روند ارتوگناتیک با مشاوره و ویزیت شروع شده که دندانپزشک اقدامات اولیه برای انجام عمل را انجام می دهد. بعد از تهیه عکس های رادیولوژی و اسکن های مورد نیاز، جراح استراتژی عمل را مشخص می کند. با وجود اینکه ارتوگناتیک دشوار بوده و دوره نقاهت نه چندان سختی دارد، اما گذراندن این دوران ارزشش را دارد.

دوره نقاهت پس از جراحی فک پایین چگونه است؟

• دوره نقاهت کامل جراحی فک بین 3 تا 4 هفته است که در این زمان بیمار بهتر است تا یک هفته بعد از جراحی فک استراحت کند و بعد از آن می تواند به کارهای روزمره خود بپردازد. برای کاهش تورم و کبودی می توان از کمپرس یخ استفاده نمود.
• به دلیل لوله گذاری برای تنفس بیمار در زمان جراحی ممکن است بیمار پس از بهوش آمدن از 24 الی 48 ساعت در ناحیه گلوی خود احساس درد داشته باشد.

• برای کاهش درد و همچنین جلوگیری از ایجاد عفونت، داروهایی توسط جراح تجویز می­شود که باید به موقع و به طور کامل مورد استفاده قرار گیرد.
• حداقل تا سه هفته پس از جراحی فک نباید از داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و وارفارین، الکل و دخانیات استفاده شود؛ زیرا در روند بهبودی مشکلات بزرگی ایجاد می کند.
• پس از انجام عمل فک باید بیشتر از قبل به بهداشت دهان و دندان ها پرداخت.

عوارض جراحی فک چیست؟

بطور کلی یک جراح فک با تجربه و ماهر تمام پیچیدگی های ساختار فک و صورت را به خوبی بررسی کرده و سپس اقدام به جراحي فک می کند. پس عدم مهارت جراح فک، مهمترین عامل بروز عوارض است. با این وجود بعضی از مشکلات و عوارض ارتوگناتیک را در ادامه مطلب برای شما توضیح می دهیم.

درد:

بنا به پیچیدگی عمل جراحی درد ناشی از آن ممکن است زیاد یا کم باشد. پزشک بعد از انجام جراحی و کمک به تحمل درد بعد از آن و به منظور تسکین درد برای بیمار داروی مسکن تجویز خواهد کرد . البته به این نکته توجه داشته باشید که در صورت نداشتن درد نیازی به استفاده از داروهای مسکن نیست

تورم:

بعد از عمل جراحی و با توجه به پیچیدگی عمل تورم و کبودی به وجود خواهد آمد که در اکثر موارد تورم تا 48 ساعت بعد از عمل نیز وجود دارد. کبودی ناشی از عمل جراحی نیز بین 1 هفته تا 10 روز به طور کامل از بین می رود.

خونریزی:

برای اینکه خونریزی ناشی از عمل به حداقل خود برسد و هر چه سریع تر تمام شود سعی کنید سر خود را رو به بالا نگه دارید. همچنین از شست و شوی شدید دهان و همچنین مصرف دخانیات به شدت پرهیز کنید.

عفونت:

صفحات فلزی کوچکی در ارتوگناتیک به کار می‌رود. همچنین پیچ هایی که برای نگهداری فک شما در حالت جدید توسط جراح تنظیم و به طور همیشگی در آن محل ثابت شده اند. این قطعات از جنسی ساخته شده اند که دچار عفونت در محل استفاده، نشوند. تا اینکه نیازی به خارج کردن مجدد آن­ ها نباشد. در صورتی که بعد از گذشت چند ماه بعد از عمل دچار عفونت شوند، باید از محل استفاده شده خارج شوند. باید خاطر نشان نمود که مشکل خاصی برای بیمار به وجود نمی­ آید. فلز به کار رفته در این قطعات از جنس تیتانیوم است. حتی در گیت های پرواز توسط فلزیاب ها قابل شناسایی است.

تنظیم درست و تطابق دندان ها:

بعد از انجام ارتوگناتیک معمولا در هفته های اول لازم است تا از باندهای قابل ارتجاع (فنری) روی پروتز ارتودنسی استفاده شود که باعث تطابق دندان ها نیز می­ شود.

بی حس شدن:

پس از جراحی فک در نواحی اطراف فک دچار بی حسی خواهید شد. اگر فک بالا عمل شده باشد، بالای دندان ها بی حس خواهد شد و اگر فک پایین عمل شده باشد، لب پایین و چانه بی حس خواهد شد و هنگامی که رشته های عصبی در حال بهبود هستند، با احساس سوزن سوزن شدن روبرو خواهید شد. احساس عادی معمولا پس از ۶ ماه یا کمتر بر خواهد گشت.

گرفتگی بینی:

گرفتگی بینی می تواند ناشی از لوله هایی باشد که در داخل سوراخ های بینی در هنگام جراحی جاگذاری شده است یا اینکه پس از ارتوگناتیک بالا اتفاق بیفتد. وقتی که بینی دچار گرفتگی می شود، می توان به وسیله اسپری های پاک کننده ی مخصوص بینی این مشکل را برطرف کرد. پنبه ی آغشته به آب گرم نیز می تواند برای بیرون آوردن ترشحات بینی مفید باشد. گرفتگی بینی معمولا یک تا دو هفته پس از جراحی ادامه خواهد داشت و پس از آن برطرف خواهد شد.

کاهش وزن:

اوایل دوره ی پس از جراحی ،کاهش وزن تا ۲.۵ کیلو پیش بینی می شود. در بیشتر موارد کاهش وزن به دلیل کاهش اشتها می باشد که به پوشیدن الاستیک ها مربوط می شود. پس از هفته ی اول اشتهای شما باید به اندازه ی کافی بهبود یابد که بتواند وزن از دست رفته ی شما را جبران کند.

سفتی فک و صدای مفاصل فک:

پس از جراحی ارتوگناتیک، مفاصل فک به مدت چند ماه سفت خواهد بود. بهترین تمرین برای غلبه بر سفتی مفاصل، فعالیت های عادی فک مانند جویدن است. گاهی اوقات ممکن است صدای ساییده شدن در مفاصل هنگام شروع حرکت فک اتفاق بیفتد. این صداها ممکن است دائمی باشند، اما کاربرد فک را تحت تاثیر قرار نمی دهد.

مراقبت های لازم پس از انجام جراحی فک چیست؟

• توصیه می شود، بیمار بعد از جراحی فک استراحت مطلق داشته باشد.
• از خوردن غذاهای سفت و جویدنی خودداری شود.
• پس از ۶ تا ۸ هفته می‌توان غذاهای عادی را مصرف کرد.
• استفاده از دخانیات ممنوعیت دارد.
• از انجام هر گونه فعالیت های سنگین خودداری شود.
• داروهای تجویز شده توسط پزشک به موقع مصرف شود.
• برای کاهش تورم از کمپرس سرد استفاده شود .
• از محلول آب و نمک برای شست و شو و ضدعفونی کردن استفاده شود.
• از مسواک زدن به مدت یک روز خودداری شود.

هزینه جراحی فک چقدر می باشد؟

هزینه جراحی فک یا جراحی ارتوگناتیک با توجه به هزینه های مشاوره اولیه، دستمزد ارتودنتیست ، هزینه مواد اولیه و تجهیزات برای ارتوگناتیک و هزینه های مراقبت های بعد از آن تعیین می شود.در صورتی که جراحی ارتوگناتیک فقط بر روی یکی از فک های بالا یا پایین انجام شود هزینه درمان به نسبت کاهش پیدا می کند؛ همچنین در صورتی که دندان ها نیاز به ارتودنسی داشته باشد هزینه های آن نیز به سایر هزینه ها اضافه می شود.

سخن پایانی

شما در این مقاله با ارتوگناتیک آشنا شدید. همچنین از انواع جراحی و مزایای آنها آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول