به لطف اقدامات پیشگیری از بارداری و در دسترس بودن گسترده فن آوری های تولید مثل، امروزه زوجین روی زمان فرزند دار شدن خود نسبت به گذشته کنترل بیشتری دارند.انتظار برای تشکیل خانواده امکان پذیر است، اگرچه بارداری را کمی دشوار می کند.باروری به طور طبیعی با افزایش سن کاهش می یابد و داشتن فرزند در اواخر زندگی می تواند خطر ابتلا به عوارض بارداری را افزایش دهد.
فهرست مطالب
- بررسی سن مناسب بارداری
- دلایل افزایش سن بارداری چیست؟
- بررسی اهمیت سن باروری
- گزینه های باروری چگونه است؟
- معایب به تاخیر انداختن بارداری چیست؟
- در نهایت بهترین سن برای بارداری چه زمانی است؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
بررسی سن مناسب بارداری
باروری خانمها در حدود بیست سالگی به بعد افزایش یافته و حوالی سن ۲۵ سالگی به اوج خود میرسد. بهترین سالهای باروری (سن بارداری) یک زن بین ۲۵ و ۳۰ سال است. از ۳۰ سالگی به بعد میزان باروری کاهش یافته و از ۳۵ سال این میزان با شیب سریعتری کم میشود؛ به طوریکه بعد از سن ۴۰ و بخصوص ۴۲ سالگی میزان باروری چه بهصورت خودبهخودی و چه با روشهای کمک باروری بهشدت کاهش مییابد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله فشار خون بالا در بارداری را بخوانید.
با این حساب حاملگی در سن بالای ۴۰ و بخصوص ۴۴ سالگی نادر است، اما غیر ممکن نیست. در سنین بالای ۳۵ سال علاوه بر اینکه میزان باروری کم خواهد شد، بلکه میزان اختلالات کروموزومی تخمک که منجر به ناهنجاریهای جنینی و سقط میگردد نیز بیشتر میشود.
به همین دلیل حتی اگر بارداری در سن بالا اتفاق بیفتد، احتمال سقط جنین بهعلت اختلالات کروموزومی بیشتر از سنین پایین است و به دنبال آن میزان تولد فرزند کاهش مییابد.
دلایل افزایش سن بارداری چیست؟
امروزه به دلایل متعدد از جمله افزایش سن ازدواج و افزایش فعالیتهای اجتماعی زنان، سن بارداری تا اواخر دوران باروری زن به تعویق میافتد. متاسفانه بدون صورت گرفتن اقدامی در جهت بارداری و بدون اطلاع زوجین از قدرت باروری، نابارور بودن یا کاهش باروری، سالهای طلایی باروری زن سپری خواهد شد.
مکرراً مشاهده میشود که زن و شوهری که در سنین ۳۰-۲۵ سال ازدواج کردهاند با این هدف که ابتدا زندگی خود را تثبیت و بعد اقدام به فرزندآوری کنند، این اقدام را حتی تا حوالی ۴۰ سالگی به تعویق میاندازند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله بارداری خارج از رحم را بخوانید.
بررسی اهمیت سن باروری
در بین همۀ عواملی که برای باروری تخمک وجود دارد، سن زن مهمترین فاکتور است. سن تنها عاملیست که میتواند تمام فاکتورهای دیگر را تحتالشعاع قرار دهد.
به عنوان مثال در دو خانم با شرایط تفاوت را در نظر بگیرید. در خانمی که سن بالاتری دارد میزان باروری به شدت کاهش پیدا میکند و هیچ راهی برای بازگرداندن کیفیت تخمک به وضعیت قبلی وجود ندارد.در مواردی که زن و مرد مشکل بارداری ندارند، شانس بارداری موفق در هر ماه تنها ۳۰% است، در حالی که شانس بارداری طبیعی در خانمهای بالای ۴۰ سال کمتر از ۷%، در ۴۲ سالهها ۵% و در ۴۴ سالهها تنها ۲% است.
به همین دلیل توصیه میشود زوجین پس از ازدواج، در اولین فرصت ممکن اقدام به بارداری کنند و حداقل اولین فرزند خود را به دنیا بیاورند. چراکه تا قبل از وقوع بارداری بی هیچ وسیلهای نمیتوان ثابت کرد که آیا زوجین کاملا سالمند و صاحب فرزند خواهند شد یا خیر.
چهبسا در مواردی همۀ عوامل مورد بررسی سالم است؛ اما باز هم بارداری اتفاق نمیافتد. مسلماً اگر این موارد زودتر تشخیص داده شوند، درمان هم زودتر صورت خواهد گرفت. در صورتی که سن خانم، بالا رفته باشد بهجز مشکل اصلی، سن نیز به مشکلات اضافه شده و کیفیت تخمک را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
این مطالب به این معنی نیست که بارداری در سن بالا غیرممکن است. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی عوارض بارداری در سنین به نسبت گذشته کمتر و سلامتی عمومی مادران بیشتر شده است. در اینصورت زنان با سنین بالا هم میتوانند صاحب فرزند شوند و بارداری بدون مشکلی داشته باشند.
هدف این است که دوران طلایی باروری خانمها، یادآوری شده و به اقدام برای بارداری در سنین پایینتر تاکید شود. با این اقدام، فرزندآوری که در سنین پایینتر به راحتی قابل دسترسی است، در سنین بالا دچار کاهش نشده و زوجین در زمان مناسب بتوانند صاحب فرزند شوند.
گزینه های باروری چگونه است؟
اگر سن شما 35 سال یا بالاتر است و بیش از 6 ماه است که قصد باردار شدن دارید، ممکن است با مشکلات باروری دست و پنجه نرم کنید. پزشک زنان، زایمان و نازایی می تواند به شما در تشخیص علت عدم موفقیت در بارداری کمک کند و مراحل بعدی را برای تلاش برای بارداری توصیه می کند.
فن آوری های کمک باروری (ART) به بارداری کمک می کند، اما نمی تواند کاهش باروری مرتبط با سن را به طور کامل جبران کند. پزشکان با استفاده از داروهای محرک تولید تخمک و روشهایی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) ، مشکلات باروری زنان را درمان می کنند. اما احتمال موفقیت بارداری با این روش ها با افزایش سن کاهش می یابد.
گزینه دیگر استفاده از تخمک اهدا کننده سالم است. تخمک با اسپرم همسرتان بارور و سپس به رحم شما منتقل می شود.
فریز تخمک ها:
اگر در حال حاضر آمادگی فرزند دار شدن نیستند و میخواهید این کار را به تعویق بیندازید، می توانید در طی سالهای اوج تولید مثل تخمک خود را فریز کنید. ابتدا هورمون هایی برای تحریک تولید تخمک مصرف می کنید. سپس تخمک ها بازیابی و منجمد می شوند. آنها چندین سال در حالت فریز قابل نگهداری هستند.
هنگامی که آماده استفاده از آنها هستید، تخمکها ذوب شده و با اسپرم لقاح داده می شوند. سپس رویان های حاصل در رحم شما کاشته می شوند. فریز تخمک ها حاملگی را تضمین نمی کند. بارداری – حتی با تخمکهای جوان تر – در اواخر 30 و 40 سالگی دشوارتر است. اما با این روش می توان اطمینان حاصل کرد که هنگام نیاز، تخمک های سالم در دسترس هستند.
باروری مردان:
قدرت باروری یک مرد نیز با افزایش سن کاهش می یابد. اما این روند نسبت به زنان دیرترً اتفاق می افتد و معمولاً شروع آن از 40 سالگی است. بعد از آن سن، میزان مایع منی و تعداد و قدرت تحرک اسپرم مردان کاهش می یابد. احتمال وجود ناهنجاریهای ژنتیکی در سلولهای اسپرم یک مرد مسن بیشتر از مردان جوان است.
هرچه سن مرد بیشتر باشد، مدت طولانی تری طول می کشد تا همسر خود را باردار کند و خطر سقط نیز، صرف نظر از سن خانم، بیشتر است. این بدان معنا نیست که یک مرد در 40 سالگی و بالاتر نمی تواند بچه دار شود، اما ممکن است کمی دشوارتر از اوایل زندگی او باشد.
معایب به تاخیر انداختن بارداری چیست؟
با توجه به توضیحاتی که تاکنون با یکدیگر بررسی کردیم، بهنظر میرسد که نیاز به دانستن بهترین سن برای بارداری و نیز معایب به تعویق انداختن بارداری به سنین بالاتر، مهم و قابل بحث است.
- احتمال باروری در سن ۴۰ سالگی حدود ۵۰% کاهش مییابد، بهطور مثال اگر در سن ۲۵ سالگی حدود شش ماه انتظار تا بارداری ممکن است رخ دهد، در ۴۰ سالگی باید حدود ۱۵ ماه منتظر بمانند. احتمال بارداری در ۳۵ سالگی حدود ۵۳%، در ۴۰ سالگی حدود ۳۵% و بعد از ۴۵ سالگی تنها ۵% است.
- احتمال سقط جنین در زنانی که در ۴۰ سالگی باردار میشوند، بیشتر است. سقط جنین در این سنین در ۳ ماهه اول بارداری رخ میدهد و ناهنجاریهای کروموزومی نیز به افزایش این احتمال کمک میکند.
- افزایش اختلالات کروموزومی مانند سندروم داون با افزایش سن مادر، ایجاد میشود، امکان بروز بیماریهای فراوان ژنتیکی در سن بالای پدر نیز وجود خواهد داشت. برای بررسی این ناهنجاریها توصیه به انجام آمنیوسنتز یا تست NIFTY میشود که البته پرهزینه و پرخطر است.
- با افزایش سن مادر در بارداری احتمال ابتلا به دیابت و فشار خون بیشتر میشود و سلامت مادر و جنین را به خطر میاندازد، همچنین احتمال مسمومیت بارداری، کبد چرب بارداری و مول نیز افزایش خواهد یافت.
- با بالا رفتن سن مادر احتمال مرگومیر جنین بالا میرود و ممکن است سلامت جنین بهعلت مشکلات خونریزی مکرر، چند قلوزایی، خونریزی جفت، زایمان زودرس و عوارض نارسی جنین، به خطر بیفتد.
در نهایت بهترین سن برای بارداری چه زمانی است؟
بارداری در سنین زیر ۱۸ سال میتواند همراه با خطراتی از جمله کاهش رشد داخل رحمی جنین (JUGR)، افزایش احتمال فشارخون بارداری و پره اکلامپسی باشد. علاوه بر این بارداری در سن کم، مادر تجربیات کافی برای ادامه بارداری، زایمان و تولد نوزاد را ندارد، در نتیجه بارداری زیر ۱۸ سال ممنوع است.خانمها در ۳۵ سالگی یک افت شدید باروری دارند و پس از ۴۲ سالگی احتمال بارداری آنها بسیار کم میشود، میتوان گفت ۲۵ تا ۳۵ سالگی سن مناسب و قابل قبول برای بارداری است.
سخن پایانی
شما در این مقاله با سن مناسب بارداری آشنا شدید. همچنین از اهمیت سن بارداری و عوارض به تعویق انداختن آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
ظاهرا مصرف قرص ضد بارداری در اوایل حاملگی خطر نارسایی مادرزادی را افزایش نمیدهد.با اینکه برخی تحقیقات حاکی از ارتباط میان مصرف قرص ضد بارداری نزدیک به تشکیل نطفه و افزایش خطر پایین بودن وزن نوزاد، زایمان زودرس یا ناهنجاری مادرزادی مجرای ادرار است، این نگرانیها در تجارب بالینی مشاهده نشده است.
اگر سالم هستید و سیگار نمیکشید، میتوانید بعد از 35 سالگی به مصرف قرص ضد بارداری ادامه دهید. اما اگر بالای 35 سال سن دارید و سیگار میکشید، مصرف قرص ضد بارداری به دلیل خطر بیماری قلب و عروق توصیه نمیشود. در این صورت، لازم است قبل از تداوم مصرف قرص سیگار را ترک کنید.