مری لوله ای است که دهان را به معده وصل می کند. شما تا کنون نام واریس مری را شنیده بودید؟ فکر می‌کنید این بیماری چه علائم و عوارضی در پی دارد؟ واریس مری هنگامی ایجاد می‌شود که جریان طبیعی خون به کبد توسط یک لخته یا بافت زخم در کبد مسدود شود. برای عبور از انسداد ، خون به رگ‌های خونی کوچک‌تر که برای حمل حجم زیادی از خون طراحی نشده اند ، جریان می‌یابد. در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد این بیماری بدست آورید.
نشانه‌های واریس مری
واریس مری هیچ گونه نشانه‌ای ندارد مگر آنکه خونریزی کند که می‌تواند به موارد زیر بینجامد:
- استفراغ خونی
- مدفوع خونی
- مدفوع سیاه رنگ یا قیر مانن
- احساس سرگیجه
- پایین بودن فشار خون
- رنگ پریدگی
- بالا بودن تعداد ضربان قلب
علل ابتلا به واریس مری
برخی اوقات واریس مری زمانی ایجاد می‌شود که جریان خون به سمت کبد مسدود شود، در بسیاری از مواقع عامل مسدود کننده‌ی جریان خون بافت آسیب دیده‌ای در کبد به علت بیماری کبدی است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره سنگ کیسه صفرا را بخوانید. در این شرایط جریان خون شروع به عقب نشینی می‌کند و همین فشار وارد شده روی سیاهرگ دروازه‌ای (portal vein) که خون را به سمت کبد حمل می‌کند افزایش می‌دهد.
علت بروز واریس مری عبارتند از:
- آسیب و زخم شدید کبدی (سیروز کبدی): گروهی از بیماری‌های کبدی – شامل هپاتیت، بیماری کبد الکلی، بیماری کبد چرب و اختلال مجرای صفراوی و سیروز صفراوی اولیه – باعث بروز سیروز کبدی می‌شوند.
- لخته خونی : لخته خونی در سیاهرگ دروازه‌ای و یا در سیاهرگ طحالی که وارد سیاهرگ دروازه‌ای می‌شود، می‌تواند منجر به بروز واریس شود.
- عفونت انگلی: شیستوزومیازیس (Schistosomiasis) یا تب حلزون نوعی عفونت انگلی است در مناطقی از آفریقا، آمریکای جنوبی، کارائیب، خاورمیانه و شرق آسیا بسیار شایع است. این انگل می‌تواند باعث آسیب کبد، ریه‌ها، روده، مثانه و دیگر اندام‌ها شود.
عوامل مسبب خونریزی واریس مری
واریس مری در همه ی افراد خون ریزی نمی کند. عواملی که منجر به خون ریزی واریس می شود عبارتند از:
- فشار خون بالا، که هر چه فشار خون بالاتر برود احتمال خون ریزی بیشتر می شود.
- واریس بزرگ، که هر چه واریس بزرگ تر باشد، احتمال خون ریزی بیشتر است.
- بیماری های شدید کبدی، که احتمال خون ریزی را بیشتر می کند.
- مصرف بیش از حد الکل، در بیمارانی که واریس مری دارند احتمال خون ریزی را بیشتر می کند.
تشخیص بیماری
برای تشخیص این بیماری از آندوسکوپی استفاده می‌شود که بلافاصله بعد از ثابت کردن شرایط بیمار انجام می‌شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره ی آتروفی مغز را بخوانید. با توجه به نتایج آندوسکوپی روش درمانی برای بیمار در نظر گرفته می‌شود تمامی افراد مبتلا به سیروز می بایست تست آندوسکوپی فوقانی را برای بررسی واریس مری انجام دهند
در آندوسکوپی فوقانی پزشک یک لوله نازک و انعطاف پذیر را از دهان به داخل مری می فرستد. این لوله دارای دوربین و نور بوده و به پزشک اجازه می دهد تا داخل مری، معده و بخشی از روده را مشاهده نماید.
گاهی اوقات پزشک آندوسکوپی را با استفاده از یک کپسول کوچک انجام می دهد. شما می بایست کپسول را قورت داده و به سمت راست دراز بکشید و هر سی ثانیه یکبار نیز آب بنوشید. کپسول تصاویری از مری و معده را به یک دستگاه خارجی ارسال می کند. سپس پزشک تصاویر را بررسی می کند تا اگر مشکلی وجود دارد تشخیص داده شود. اگر شخص مبتلا به سیروز باشد باید هر یک سال الی سه سال آندوسکوپی فوقانی را انجام دهد. در این صورت پزشک بررسی خواهد کرد که آیا واریس جدید ایجاد شده است یا خیر.
پیامدهای ابتلا به واریس مری چیست؟
جدی ترین عارضه واریس مری، خونریزی است. هنگامی که یک دوره خونریزی را تجربه کردید، خطر ابتلا به یک دوره خونریزی دیگر تا حد زیادی افزایش می یابد. اگر به اندازه کافی خون از دست دهید، می توانید به شوک بروید که می تواند منجر به مرگ شود.
عوامل زمینه ساز برای واریس مری
با وجود اینکه بسیاری از افراد مبتلا به بیماری های پیشرفته کبدی به واریس مری هم مبتلا می‌شوند، در بسیاری از موارد واریس مری در آن‌ها منجر به خونریزی نخواهد شد. واریس مری در موارد زیر منجر به خونریزی خواهد شد:
- فشار بالای سیاهرگ دروازه‌ای: زمانی که فشار در سیاهرگ دروازه‌ای زیاد شود، خطر بروز خونریزی هم افزایش پیدا می‌کند.
- واریس‌های بزرگ: هرچه قدر که واریس‌های مری بزرگ‌تر باشد، احتمال خونریزی هم بیشتر خواهد بود.
- مارک‌های قرمز روی واریس‌ها: زمانی که با استفاده از آندوسکوپ فضای درونی گلو بررسی می‌شود، مارک‌ها و نشانه‌های قرمز رنگی روی واریس مری ممکن است دیده شود. این مارک‌ها فرد را در معرض خطر بیشتر خونریزی قرار خواهند داد.
- سیروز کبدی شدید یا نارسایی کبدی: در بسیاری از موارد، هرچه قدر که بیماری کبدی شدیدتر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که واریس مری منجر به خونریزی شود.
- ادامه مصرف الکل: خطر بروز خونریزی در اثر واریس مری زمانی زیادتر می‌شود که فرد بیمار خصوصا در صورت ابتلا به بیماری‌های وابسته به الکل به مصرف الکل ادامه دهد.
- سابقه خونریزی قبلی: اگر فرد پیش‌تر به دلیل واریس دچار خونریزی شده باشد، بیشتر احتمال دارد که دوباره به آن دچار شود.
روش های درمانی
- داروهای کاهش دهنده فشار خون در سیاهرگ باب
- استفاده از نوار لاستیکی برای بستن سیاهرگ های دچار خونریزی
- داروهای کند کننده جریان خون به سیاهرگ باب
- منحرف کردن جریان خون از ورید باب به سمت دیگر
سخن پایانی
در این محتوا درباره ی واریس مری و علائم و علل آن خواندیم. دانستیم که واریس مری به وضعیت غیر طبیعی و بزرگ شده رگ‌ها در لوله ای که گلو و معده (مری) را به هم وصل می‌کند، گفته می‌شود. این وضعیت بیشتر در افراد مبتلا به بیماری‌های جدی کبدی رخ می‌دهد. یادتان باشد برای کاهش احتمال ابتلا به سیروز کبدی رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات را انتخاب کنید. همچنین مصرف غذاهای چرب و سرخ شده را کاهش دهید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.