آمالگام ماده ی پرکننده ی دندان است که برای پر کردن حفره های ناشی از پوسیدگی دندان استفاده می شود. تا حالا به ماده‌ای که هنگام پر کردن دندان‌هایتان از آن استفاده می‌شود، فکر کرده بودید؟ عمر استفاده از آمالگام در دنیا به حدود 150 سال می‌رسد. برای اینکه همه چیز را درباره این ترکیب پراستفاده بدانید، با ما همراه باشید.
آمالگام چیست؟
آمالگام دندانی مخلوطی از جیوه ی مایع (عنصری) و آلیاژ پودری متشکل از نقره، قلع و مس است. تقریبا ۵۰٪ از وزن آ را عنصر جیوه تشکیل می دهد. خواص شیمیایی جیوه ی عنصری اجازه می دهد که با ذرات پودری آلیاژ( نقره، مس و قلع) واکنش داده و به صورت یک بتونه به هم بپیوندند. مقاله رنگ بندی لمینت دندان را بخوانید.
آمالگام دندانپزشکی به دلیل ظاهر نقره مانند خود به عنوان “پر کننده ی نقره ای” شناخته می شود. برای استفاده از آمالگام دندان، دندانپزشک ابتدا پوسیدگی های دندان را می‌تراشد. پس از آن، شکل حفره دندان را برای قرار دادن این ماده آماده می کند. سپس، با حفظ شرایط ایمنی ، مخلوط پودر آلیاژی را با جیوه ی مایع به شکل یک بتونه ی نرم در می آورد(اجزا مورد نظر برای دندانپزشک در یک کپسول ارائه می شود، همانطور که در شکل نشان داده شده است). سپس دندانپزشک این بتونه ی نرم آمالگام را درون حفره ی آماده شده قرار داده و شکل می دهد، تا در آنجا به سرعت سفت شده و حفره را پر کند.
چه موادی مناسب ترمیم هستند؟ چرا؟
از آن جایی که ساختار مینای دندان، ساختاری قوی و مستحکم است. موادی که قرار است جایگزین بخش های پوسیده دندانی شوند، باید از استحکام مناسبی همچون مینای دندان، برخوردار باشند. آمالگام و کامپوزیت از جمله موادی هستند که در دندانپزشکی جهت پر کردن و ترمیم دندان ها استفاده می شوند چرا که استحکامی همچون مینای دندان دارند.
کامپوزیت‌ها شامل چه ترکیباتی هستند؟
کامپوزیت ها ترکیبی از پلاستیک و سرامیک هستند که به رزین کامپوزیتی شهرت دارند. رزین کامپوزیت حاوی ترکیباتی از مواد معدنی است که در ترمیم دندان ها و اصلاح طرح لبخند به کار می رود. برای استفاده از رزین های کامپوزیتی، باید کامپوزیت روی دندان قرار گیرد و با نور آبی مخصوص که به آن تابیده می شود، سخت شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله اصلاح طرح لبخند چیست را بخوانید.
هستند که به رزین کامپوزیتی شهرت دارند. رزین کامپوزیت حاوی ترکیباتی از مواد معدنی است که در ترمیم دندان ها و اصلاح طرح لبخند به کار می رود. برای استفاده از رزین های کامپوزیتی، باید کامپوزیت روی دندان قرار گیرد و با نور آبی مخصوص که به آن تابیده می شود، سخت شود.
مقایسه آمالگام و کامپوزیت
- کامپوزیت ها مواد ترمیمی جدیدتری در مقایسه با آمالگام هستند.
- آمالگام مقاوت بیشتری دارد و با دوام تر از کامپوزیت است.
- آمالگام از نظر قیمتی بسیار ارزان تر از کامپوزیت است.
- کامپوزیت از آن جهت که هم رنگ دندان است، در بخش هایی که نیاز است زیبایی ظاهری حفظ شود، مناسب است. کامپوزیت ها در زیباتر کردن دندان های ترمیمی مؤثرند و همچون آمالگام جلب توجه نمی کنند.
- آمالگام در برخی افراد حساسیت ایجاد می کند که ناشی از فلز جیوه آن است.
- کار کردن با کامپوزیت برای دندانپزشکان سخت تر از کار کردن با آمالگام است.
- در ترمیم های کامپوزیتی، بخش کمتری از دندان تراش می خورد. تنها کافی است قسمت های پوسیده شده خارج شود در صورتی که در ترمیم با آمالگام باید فضایی برای قرارگیری ماده ترمیمی ایجاد شود و گاهی ممکن است، بخش های بیشتر از قسمت های پوسیده، تراشیده شود.
مزایای استفاده از آمالگام
- دارای مقاومت بالا و ماندگاری طولانی می باشد.
- برای پر کردن دندانهایی که دارای پوسیدگی بسیار زیادی هستند دندانپزشکان از آمالگام استفاده می کنند.
- به دلیل کوتاه بودن زمان درمان برای کودکان و افرادی که نمی توانند مدت طولانی یک جا بنشینند استفاده می شود.
معایب استفاده از آمالگام
- بزرگترین اشکال آن رنگ نقره ای است که باعث می شود دیگران متوجه پر کردن دندان تان بشوند. به همین علت برای دندانهای جلویی مناسب نیست. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ترمیم دندان چیست را بخوانید.
- برای پر کردن دندان با این ماده باید بخش بیشتری از دندان تراشیده شود. یعنی کمی از دندان سالم هم تراشیده می شود تا فضای کافی برای قرارگیری مواد پر کننده باقی بماند.
- گاهی اوقات مواد پر کننده آمالگام ممکن است باعث تغییر رنگ بقیه ساختار دندان به رنگ مایل به خاکستری شود.
آمالگام ممنوع! برای؟
گرچه آمالگام تقریبا برای ترمیم دندانهای بسیاری از افراد مناسب است ولی این به آن معنی نیست كه همه افراد می‌توانند از آن استفاده كنند. آمالگام نیز مانند هر داروی دیگری برای بعضی افراد منع مصرف دارد.
- پوسیدگی‌های بزرگ: اگر بخش وسیعی از ساختمان دندان شما به دلیل پوسیدگی، تخریب شده است، آمالگام ترمیم مناسبی برای آن نیست. این دندان‌ها بهتر است روكش شوند.
- حساسیت به آمالگام: بعضی افراد به جیوه آمالگام و یا سایر فلزات موجود در آن آلرژی و یا حساسیت دارند. این افراد نباید از آمالگام در ترمیم دندان‌شان استفاده كنند.
مراقبت‌های ویژه دندان پر شده
- برای افزایش دوام ترمیم دندان، مهمترین چیزی که باید رعایت کنید حفظ بهداشت دهان به روش صحیح است. همچنین باید حداقل سالی یک بار برای معاینه و چکاپ و در صورت نیاز تمیز کاری و جرم‌گیری به دندانپزشک مراجعه کنید.
- حتما همیشه از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید و روزی دو بار مسواک بزنید. هر روز باید نخ دندان بکشید. می توانید روزی یک مرتبه با دهان شویه دهان خود را تمیز کنید تا احتمال پوسیدگی دندان کاهش یابد.
- در صورتی که دندان پزشک به پوسیدگی پنهان در دندان شما مشکوک باشد، عکس دندان می گیرد تا وضعیت دندان کامل مشخص شود. در صورت توصیه دندانپزشک به پرکردن دندان، حتما این کار را به موقع انجام بدهید.
- اگر دندانتان خیلی حساس است یا احساس می‌کنید لبه های آن تیز شده است یا اگر پر کردگی دندان ترک خورده است، هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: پیوند استخوان قبل از ایمپلنت
سخن پایانی
اگر فکر می‌کنید دندان‌هایتان پوسیده شده هر چه سریعتر به دکتر مراجعه کنی. همانطور که در این مقاله خواندیم، امالگام برای حفره‌های پوسیدگی کم، بسیار مناسب و مقرون‌به‌صرفه است. همچنین از دندانهای خود پس از پر شدن با آمالگام یا هر ماده دیگری به شدت مراقبت کنید تا طول عمر بیشتری داشته باشند.