ممکن است تا کنون برای مشکلات گوارشی مختلف به پزشک متخصص مراجعه کرده باشید. کولونوسکوپی یکی از روش های رایج معاینه روده بزرگ یا همان کولون است. تا کنون در مورد آن چیزی شنیده اید؟ تجربه انجام این نوع از آزمایش را داشته اید؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا با کولونوسکوپی هر چه بیشتر آشنا شوید.
کولونوسکوپی چیست؟
کولونوسکوپی روشی است که به پزشک (معمولا متخصص گوارش) امکان می‌دهد داخل کولون (روده‌ی بزرگ) را بررسی کند. کولونوسکوپ، یک لوله‌ی ۱۲۰ سانتی‌متری و انعطاف‌پذیر با ضخامتی به‌اندازه‌ی یک انگشت است که در سر آن یک دوربین و یک منبع نور تعبیه شده است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره دیابت نوع 2 را بخوانید.سر کولونوسکوپ در داخل مقعد قرار می‌گیرد و تحت کنترل تصویری، به‌آرامی به جلو حرکت می‌کند تا وارد راست‌روده و سپس روده‌ی بزرگ شود. کولونوسکوپ معمولا تا روده‌ی کور که اولین بخش روده‌ی بزرگ است، پیش می‌رود.
علل و تشخیصاتی که با آن صورت می گیرد
- بررسی بروز پولیپ یا سرطان کولورکتال (روده بزرگ و راست روده)
- این آزمایش از سوی انجمن سرطان امریکا (ACS)، دانشکده متخصصین بیماری‌های معده و روده امریکا (ACG)، انجمن بیماری‌های گوارشی امریکا (AGA) و گروه کار خدمات پیشگیری امریکا (USPSTF) توصیه شده است.
- گروه‌های اشاره شده پیشنهاد می‌کنند که اشخاص 50 سال به بالا و افراد مستعد ابتلا به سرطان کولورکتال، کولونوسکوپی را به طور منظم انجام دهند.
- در صورتی که احتمال بروز سرطان کولورکتال بالا باشد، پزشک دستور انجام این آزمایش را در سنین پایین‌تر از 50 سال و یا به دفعات بیشتر بدهد.
- بررسی دلیل وجود خون در مدفوع یا خونریزی راست روده
- بررسی دلیل تیره یا سیاه رنگ بودن مدفوع
- بررسی دلیل اسهال مزمن
- بررسی دلیل کم‌خونی کمبود آهن
- بررسی دلیل کاهش وزن ناگهانی غیرقابل توضیح
- معاینه روده بزرگ پس از ارزیابی نتایج غیرطبیعی سی.تی.اسکن، ام.آر.آی.، کولونوسکوپی مجازی، آزمایش مدفوع یا تقیه با باریم
- معاینه یا درمان بیماری‌های التهابی روده
- بررسی دلیل درد طولانی مدت غیرقابل توضیح در ناحیه شکم
آماده‌سازی روده برای کولونوسکوپی
برای آنکه کولونوسکوپی به‌طور کامل و دقیق انجام شود، روده‌ی بزرگ باید کاملا تمیز باشد. آماده‌سازی روده قبل از نجام آن به چند روش مختلف انجام می‌گیرد. به بیماران دستورالعمل‌های مفصلی در مورد پاکسازی روده داده می‌شود. این دستورالعمل‌ها به‌طورکلی شامل نوشیدن حجم زیادی از یک محلول پاک‌کننده‌ی مخصوص یا پیروی از رژیم مایعات شفاف برای چند روز و استفاده از ملین یا تنقیه و شیاف قبل از انجام این آزمایش است.
این دستورالعمل‌ها باید دقیقا طبق تجویز پزشک انجام شوند. در غیراین‌صورت ممکن است کولونوسکوپی رضایت‌بخش نباشد. یعنی تصاویر مربوط به پوشش داخلی روده‌ی بزرگ به‌علت مدفوع باقی‌مانده، مبهم و نامشخص باشند. در این‌صورت ممکن است لازم باشد که غربالگری مجددا تکرار شود. یا به‌جای آن یک تست جایگزین با دقت کمتر انجام شود.
خطرات و عوارض این روش غربالگری کولونوسکوپی
کولونوسکوپی خطر بسیار اندکی دارد. به ندرت، عوارض کولونوسکوپی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- واکنش نامطلوب به آرام بخش های استفاده شده در طول آزمایش
- خونریزی از مکانی که بیوپسی انجام شده و یا پلیپ و سایر بافت های غیر عادی برداشته شده است
- پارگی در دیواره روده بزرگ و یا رکتوم
در طول کولونوسکوپی…
در حین کولونوسکوپی، لباس مخصوصی را می پوشید. آرام بخش معمولاً استفاده می شود. در مطب فوق تخصصی دکتر محمد روشنی تزریق آرامبخش ها زیر نظر مستقیم متخصص بیهوشی انجام می شود و بیمار در طول انجام آن هیچگونه درد و ناراحتی را حس نخواهد کرد.
شما معمولاً لازم است زانوهای خود را به سمت سینه کشیده و جمع کنید. پزشک لوله کولونوسکوپی را در روده شما وارد می کند.
لوله کولونوسکوپی به اندازه کافی برای رسیدن به کل طول روده بزرگ شما بلند است. لوله کولونوسکوپی حاوی یک منبع نور است که به پزشک اجازه می دهد هوا یا دی اکسید کربن را در روده بزرگ شما پمپ کند. هوا یا دی اکسید کربن روده بزرگ را باد می کند ، که این کار باعث می شود نمای بهتری از پوشش روده بزرگ روده ایجاد شود و پزشک روده را با کیفیت بهتری مشاهده کند.
وقتی لوله جابجا می شود یا هوا پمپ شود ، ممکن است احساس گرفتگی شکم یا نفخ کنید. البته اگر بیهوش نباشید.
کولونوسکوپ همچنین حاوی یک دوربین فیلمبرداری ریز در نوک آن است. دوربین تصاویر را به یک مانیتور خارجی می فرستد تا پزشک بتواند قسمت داخلی روده بزرگ شما را مشاهده کند.
پزشک همچنین می تواند وسایلی را از طریق کانال لوله اندوسکوپ وارد کند تا نمونه های بافتی (بیوپسی) گرفته شود و یا پولیپ ها یا نواحی دیگر شامل بافت غیر طبیعی را خارج کند.
کولونوسکوپی به طور معمول حدود 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.
بعد از کولونوسکوپی…
بعد از انجام کولونوسکوپی، ممکن است کمی احساس سستی و بی‌حالی داشته باشید. باید تا وقتی که اثر داروی خواب آور برطرف شود، استراحت کنید. این اثر ممکن است تا یک ساعت یا بیشتر ادامه داشته باشد. بعد از آن، وقتی احساس کردید خوب هستید و میتوانید راه بروید، میتوانید به خانه برگردید. البته باید کسی همراهتان باشد تا وقتی که اثر داروی خواب آور کاملاً برطرف شود.
قبل از ترک بیمارستان، پزشک ممکن است درباره‌ی اطلاعاتی که از کولونوسکوپی تان به دست آورده است با شما صحبت کند یا نوبتی را برای مراجعه بعدی‌تان به شما بدهد. اگر نمونه برداری داشته‌اید یا پولیپ هایی از روده‌تان برداشته شده است، نتایج آن به پزشک متخصصی که شما را برای کولونوسکوپی ارجاع داده است فرستاده خواهد شد.
سخن پایانی
در این نوشتار به طور کامل دلایل و چگونگی انجام کولونوسکوپی را تشریح کردیم. دانستیم که این روش تشخیصی می تواند در موارد بسیاری به کمک پزشک بیاید. به یاد داشته باشید که 24 ساعت بعد از کولونوسکوپی، نمی‌توانید با هواپیما مسافرت کنید. این ممنوعیت به خاطر هوایی است که پزشک در حین انجام آزمایش وارد روده‌تان کرده است. باید قبل از پرواز، صبر کنید تا بدنتان از این هوا خالی شود. اگر پزشک در حین انجام این آزمایش، از روده‌تان پولیپ یا یک بیوپسی برداشته است، باید برای پرواز دو هفته صبر کنید زیرا خطر خونریزی وجود دارد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
