شاید شما متوجه تغییراتی در رفتار و عملکرد افراد سالخورده خانواده شده باشید. آتروفی مغز به معنی از دست دادن سلول های مغزی و یا از بین رفتن تعدادی از اتصالات بین سلول های مغزی است. افرادی که آتروفی مغز را تجربه می کنند معمولا در اثر این آسیب مغزی دچار عملکرد شناختی ضعیف تری خواهند شد. آتروفی مغز دو نوع اصلی دارد: آتروفی کانونی که در نواحی خاصی از مغز رخ می دهد و آتروفی عمومی که سراسر مغز را فرا می گیرد. تا حالا شنیده اید که فردی مغزش کوچک شده؟ اگر می خواهید درباره آتروفی بیشتر بخوانید تا پاین این مقاله با ما همراه باشید.
علل بروز و ابتلای آتروفی مغزی
بسته به علت زمینه ای ، این امکان وجود دارد که آتروفی مغزی بسیار آهسته و یا بسیار سریع پیشرفت نماید. بیماریهایی که باعث ایجاد آتروفی می شوند عبارتند از:
- سکته مغزی
- آسیب دیدگی مغزی ناشی از آلزایمر
- آسیب دیدگی های مغزی
- بیماری پیک
- فلج مغزی
- عفونت های مغزی
- ایدز
- آنسفالیت التهاب و تورم مغز به علت یک عفونت ویروسی و غیره
- سیفلیس (بیماری مقاربتی ناشی از باکتری)
- بیماری صرع ، پارکینسون ، ام اس و ایدز و …
- چاقی و اضافه وزن
- بی حرکتی طولانی
- و سایر بیماریهای ارثی که با جهش ژنتیکی همراه هستند.
عوامل زیادی در تأثیر آن بر میزان آتروفی مغز نقش دارند که یکی از آنها مقادیر بالای یک اسید آمینه در خون به نام هموسیستئین است. مطالعات نشان داده اند که افزایش سطح هموسیستئین خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد. الگوی و میزان پیشرفت آتروفی بستگی به بیماری درگیر دارد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله سنگ کیسه صفرا را بخوانید.
شناخت علائم کوچک شدن مغز
علائم آتروفی مغزی به علت و محل مرگ سلول ها وابسته است. علائم شایع شامل موارد زیر می باشند . اما وجود هر یک از این علائم می تواند ناشی از دیگر مشکلات باشد. تشخیص این موضوع با پزشک است. بنابراین با مشاهده این علائم حتما به پزشک مراجعه نمایید :
- زوال عقلی یا از دست دادن حافظه
- تغییر در خلق‌وخوی، شخصیت و یا رفتار
- اختلال در قضاوت کردن و یا تفکر انتزاعی
- اختلال در حافظه ، تفکر، صحبت کردن، درک، نوشتن و یا خواندن
- تشنج ناشی از فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در مغز
- تشنج و گاهی اوقات از بین رفتن هوشیاری
- مشکلات صحبت کردن و شنیداری
- از دست دادن کنترل حرکت
- اختلال در بینایی (تاری دید یا دو بینی)
- احساس سردرگمی، گیجی، هذیان، بی‌حالی، توهم
- ضعف، از دست دادن حس و یا فلج موضعی
- ایجاد اختلال در تکلم درک و یا خواندن مطالب و انجام فعالیت های روزمره همانند خوردن و لباس پوشیدن دچار مشکل می شوند.
آتروفی مغزی پیش‌رونده چیست؟
آتروفی مغزی پیش‌رونده معمولاً در زمان بزرگسالی بروز می‌کند و باعث از دست رفتن مهارت‌ها در فرد می‌شود. این نوع آتروفی عمومی می‌باشد، اگرچه بعضی از قسمت‌های مغز بیشتر از قسمت‌های دیگر دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند. علائم این عارضه با گذشت چند ماه یا چند سال تشدید می‌شوند.
علائم آتروفی پیش‌رونده شامل موارد زیر می‌باشند:
- زوال عقل
- تغییرات رفتاری
- از دست دادن حافظه
- اختلال در تفکر و عملکرد
- سفتی عضلات، کاهش سرعت حرکات، لرزش
آتروفی موضعی شدید چیست؟
آتروفی موضعی شدید چند هفته پس از بروز علائم ناگهانی سکته مغزی، آسیب‌دیدگی سر یا عفونت ایجاد می‌شود. علائم این عارضه عبارتند از:
- بروز ضعف در صورت، دست و یا پا
- بی‌حسی
- تغییرات بینایی
- بروز مشکل در تعادل
آتروفی مغزی مادرزادی
آتروفی مغزی مادرزادی بر بخش‌های خاصی از مغز اثر می‌گذارد. علائم در زمان نوزادی یا کودکی شامل موارد زیر می‌باشند:
- تشنج
- دشواری در راه رفتن
- تأخیر در گفتار
- مشکلات مرتبط با یادگیری
چونه از آتروفی مغز جلوگیری کنیم؟
با رعایت نکات زیر میتوانید مانع کوچکی مغز شوید یا سرعت کوچک شدن مغز را کاهش دهید:
فعالیت مغزی از اهمّ اقدامات
قرارگیری در جریان زندگی روزمره و انجام کارها به طور اتوماتیک کار راحتی است. هر زمانی که متوجه شدید انجام کارهای روزانه برایتان راحت است، روش انجام کارها را تغییر دهید. مثلا در سمت دیگر تختخواب بخوابید. از مسیر متفاوت به محل کار بروید. سعی کنید از دست چپ به جای دست راست استفاده کنید. مغز نیز مانند دیگر عضلات است، هرچه بیشتر از آن استفاده کنید، دیرتر ضعیف و کوچک می‌شود.
با ورزش از آتروفی دور بمانید
نیاز نیست به باشگاه یا استخر شنا بروید یا در خلوت یوگا انجام دهید.
کافی است به باغچه بروید و علف‌های هرز را بکنید. ثابت شده که ورزش باعث تولید سلول‌های جدید در مرکز حافظه‌ی مغز می‌شود.
عدم مصرف گوشت دردسرساز است!
دلایل بسیاری وجود دارد که باید گوشت بخورید و یکی از آنها جلوگیری از تحلیل رفتن سریع مغز است. محققان بر این باورند که مغز افراد گیاهخوار سریع‌تر از دیگران کوچک می‌شود زیرا با کمبود ویتامین B12 که در گوشت و محصولات حیوانی وجود دارد، مواجه است.
ویتامین D را فراموش نکنید
کمبود ویتامین D نیز باعث افزایش سرعت کوچک شدن مغز می‌شود. بهترین روش دریافت ویتامین D این است که هر روز مدتی در معرض آفتاب قرار گیرید. هنگامی که پوست شما در معرض نور خورشید قرار گیرد، بدن خودش ویتامین D می‌سازد. اگر هر روز مدت کوتاهی در معرض نور خورشید قرار گیرید برای بدن کافی است. استفاده از مکمل‌های آن نیز راه حل جایگزین است.
انار بهترین انتخاب برای پیشگیری از آتروفی
انار حاوی مقادیر بسیار بالایی پلی فنول است، که مولکول‌های گیاهی با خاصیت ضد التهابی و محافظت کننده عصبی هستند. مطالعات نشان می‌دهند که مکمل آب انار باعث پیشرفت بیماری مانند آلزایمر می‌شود، که علت اصلی بروز آتروفی مغز است. این محافظت ممکن است از توانایی پلی فنل‌های انار در کاهش یا توقف مرگ سلول‌های مغزی ناشی شود.
مطالعات انسانی بهبود قابل توجهی در شناخت حافظه با مصرف روزانه هشت اونس آب انار را نشان می‌دهد و مطالعات آزمایشگاهی با سلول‌های مغزی انسان نشان می‌دهند که پلی فنل‌های انار از سلول‌ها در برابر تغییراتی که در سایر بیماریهای تخریب عصبی رخ می‌دهند، محافظت می‌کنند.
امگا 3 و غذاهای مفید را در روتین خود نگه دارید
اسیدهای چرب امگا ۳ رابطه مستقیمی با سلامت مغز دارند و مانع تحلیل مغز می‌شوند. اگر در چند دهه اخیر بسیاری از افراد را از مضرات چربی‌ها ترسانده‌اند، اما چربی مضر همان چربی‌های ترانس یا چربی‌های مصنوعی مانند روغن‌هایی که در شیرینی پزی استفاده می‌شوند هستند. چربی‌های طبیعی که از گیاهان و گوشت تهیه می‌شوند برای بدن مفید هستند.
پیامدهای بعدیِ ابتلا به آتروفی مغز چیست؟
عوارض آتروفی درمان نشده یا کنترل نشده میتواند بسیار جدی باشد و حتی در مواردی تهدید کننده زندگی فرد باشد. این عوارض شامل موارد زیر است :
- عدم توانایی شرکت در فعالیت های عادی
- از دست دادن استقلال
- منزوی شدن
- افسردگی
سخن پایانی
در این نوشتار درباره آتروفی مغزی خواندیم. باید دانست افزایش سن باعث کوچک شدن مغز می‌شود. مغز یک فرد مسن در هر ده سال ۹/۱ درصد تحلیل می‌رود. این اتفاق از اوایل جوانی شروع شده اما بعد از شصت سالگی آشکار می‌شود. بعد از سن شصت سالگی، فرد در هر سال بین نیم درصد تا یک درصد از حجم مغزش را از دست می‌دهد. امید است این طملب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
